جمعه, 10 فروردین,1403 |
زبان شعر و شگردهای آن
 

زبان شعر و شگردهای آن

یکشنبه، 22 بهمن 1396 | Article Rating

«بهمن بنی هاشمی» عصر پنجشنبه در کلاس « زبان شعر و شگردهای آن» در اردوی سوم دوره ششم آفتابگردان ها در بوشهر با اشاره به مفهوم ادبیات از دیدگاه فرمالیستی اظهار داشت: در این دیدگاه زبانی، زبانی ادبی است که یا برجسته باشد و یا دارای لمس پذیری نشانه ها باشد. 
این پژوهشگر ادبیات فارسی تصریح کرد: زبان شعر زبانی است که به خودش ارجاع دارد نه به معنا. البته به این معنا نیست ک الفاظ تهی از اندیشه اند بلکه صرفا شامل آن نمی شوند و خودشان نیز خودنمایی می کنند.
وی عنوان کرد: در این روش اگر الفاظ به مرحله ای برسند که ارجاع بیرونی آن از بین برود به آن شعر خودارجاع می گویند. در تاریخ ادبیات فارسی شعر تزریق می تواند مثال خوبی باشد. اما شاعر توانا علاوه بر اینکه به خودارجاعی گذاره ها توجه می کند همزمان آن ها را با معنا هم تطبیق می دهد.
بنی هاشمی در خصوص شگردهای زبان شعر تصریح کرد: اولین شگرد استخدام کنایی برای خود ارجاعی الفاظ و تاثیربخشی در حوزه معنا و مضمون است. برای مثال عمر به سر رسیدن به معنای به پایان رسیدن عمر است. غنی کشمیری می گوید: «کس وقت نزع بر سرم از بی کسی نبود/ شرمنده ام از عمر که آمد به سر مرا» در اینجا علاوه بر استفاده از معنایی درونی معنای ظاهری هم قابل استفاده است.
این پژوهشگر ادبیات فارسی افزود: تی اس الیوت از شاعران غرب نیز معتقد است شعر زمانی ایجاد می شود که بین ذهنیت و عنیت در زبان گره خوردگی اتفاق بیفتد. این نکته به معنای همان استخدام کنایی است که از آن به عنوان شعر متافیزیک یاد می شود.
وی گفت: زبان پدیده ای بومی است و به تبع آن نیز ادبیات امری بومی است. چرا که بعضی مفاهیم و پدیده ها در یک کشور و فرهنگ معنا دارند و در جای دیگر نمی توان از آن استفاد کرد. به همین دلیل واردات و صادرات در حوزه ادبیات امری مضحک به شمار می رود.
بنی هاشمی عنوان کرد: شگرد دیگر  در زبان، حذف است. درشعر امروز بیشترین توجه به ایجاز است. زیبایی شناسی ایجاز ایجاب می کند که شاعران در اشعار خود از شگرد حذف استفاده کنند. نمونه این حذف ها در ادبیات گذشته نیز به وفور دیده می شود.
این پژوهشگر ادبیات فارسی افزود: استفاده از آرایه های لفظی نباید به گونه ای باشد که ماهیت شعر را زیر سوال ببرد. 
وی در پاسخ به این سوال که زبان نسل قبلی شاعران مثل قیصر امین پور و محمدعلی بهمنی ساده و روان است چرا در شعر امروز به پیچیدگی لفطی رسیده است، تصریح کرد: با مراجعه به تاریخ ادبیات فارسی همواره با یک چرخه تغییر زبان پیچیده و زبان ساده مواجه می شویم به گونه ای که زبان شعر پس از هر دوره ساده سرایی به پیچیده سرایی در حال تغییر است و برعکس.                                                                 
                                                         

 

تصاویر
  • زبان شعر و شگردهای آن
ثبت امتیاز
اشتراک گذاری
نظر جدید

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید: