پنجشنبه, 06 اردیبهشت,1403 |

نقد مکتوب شعر نگارسادات معصوم‌زاده

شاعر: نگارسادات معصوم‌زاده

25 فروردین 1397 19:16 | 0 نظر | 1148 بازدید | امتیاز: با 0 رای

لب روی لب بگذار تا باران بگیرد
این بغض نافرجاممان پایان بگیرد
شاید خدا راه غزل را باز کرده‌ست
شاید کسی با واژه‌هایم جان بگیرد
من اهل اینجا نیستم، من اهل دردم
باید لبم از کام تو درمان بگیرد
هر شب که قدر عشق را با جان بدانی
خورشید فردا بر سرت قرآن بگیرد
عقلی که شاگرد جناب عشق مانده است
بیچاره فردی که از او فرمان بگیرد
در آیه‌های عشق خواندم پیش از این‌ها
هر کس که از سر بگذرد سامان بگیرد
من حرف‌هایم را سرودم، راست گفتم
شاید که بعد از این غزل طوفان بگیرد
یک زن نباید عاشق یک مرد باشد
بر ما نباید زندگی آسان بگیرد

نقد:
ردیف «بگیرد» هرچند ردیف نو و بدیعی نیست ولی بسیار پرظرفیت است و ترکیب آن با قافیه¬های مختلف، معانی گوناگونی را شامل می¬شود که انصافاً شاعر از پس این مهم برآمده است. به عنوان مثال فعل «گرفتن» در عبارت‌‎های باران گرفتن، جان گرفتن، بر سر قرآن گرفتن، آسان گرفتن و... کارکردهای مختلفی دارد و این امر در اعتلای موسیقی کناری غزل بسیار بااهمّیت است. با توجّه به نکته‌ای که ذکر شد، در این غزل در اکثر قریب به اتّفاق بیت¬ها، مصراع¬های دوم، مصراع¬های خوب و قابل‌قبولی است ولی مصراع‌های اوّل، نه. گویا شاعر با آسان¬گیری از خیر پرداخت مصراع‌های اوّل گذشته است و تنها با عباراتی نه چندان مرتبط، وزن 
را پر کرده است. به عنوان مثال در بیت دوم با چنین مصراع دوم درخشانی روبه‌رو¬ییم: «شاید کسی با واژه¬هایم جان بگیرد» ولی مصراع اوّل، تمام ظرفیت¬های بیت برای تبدیل شدن به یک بیت خوب را از بین برده ¬است.
نکتة دیگر در رابطه با این غزل اینکه بسامد و تکرار واژه¬هایی چون «عشق» و «غزل» و ترکیب¬سازی‌های متعدّدی چون «جناب عشق» و «آیه¬های عشق» نه تنها تازگی و لطف چندانی ندارد بلکه نشان‌دهندة محدود بودن دایرة کلمات و یا حتّی ضعف مضمون¬سازی شاعر است.
و امّا آخرین نکتة قابل ذکر، ارتباط عمودی بین ابیات است. این غزل از لحاظ ارتباط عمودی، غزل منسجمی نیست. البتّه ذکر این نکته ضروری ا¬ست که منظور از انسجام عمودی ابیات، این نیست که غزل حتماً ساختاری روایی داشته باشد و هر بیت دقیقاً بیت پیشین و پسین خود را پشتیبانی کند، بلکه منظور این است که ابیات در طول غزل در یک فضای مشخّص و در جهت تبیین یک مفهوم مشخّص باشند. در این غزل در بیت¬های مختلف، فضاهای مختلف و تصاویر مختلف و اغلب پرداخت‌نشده ارائه می¬شود که این امر سبب دور شدن مخاطب از غزل و عدم انس‌گیری او با مفهوم مورد نظر شاعر می‌شود.
 

ویدئوی مرتبط

,
امتیاز دهید Article Rating
نظرات

تنها کاربران ثبت نام کرده مجاز به ارسال نظر می باشند.
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.